Soçideki Suriye Konulu Görüşmelerden Uzlaşı Çıktı

Rusyanın Soçi kentinde devam eden Türkiye, Rusya ve İranın yanı sıra BM temsilcilerinin katıldığı Suriye konulu toplantısında uzlaşma çıktı.
Rusyanın Soçi şehrinde 30-31 Temmuz tarihlerini kapsayan ve Türkiye, Rusya ve İranın yanı sıra BM temsilcilerinin katıldığı Suriye konulu toplantı sona erdi. Türkiye, Rusya ve İran, Suriye konulu 10ncu garantörler toplantısı için Soçide bir araya geldi. Taraflar, BM Güvenlik Konseyinin 2254 Kararına dayanarak Suriye diyaloğunu kolaylaştırıcı fikir alışverişinde bulundu. Toplantıya Rusya adına Rusya Dışişleri Bakanlığı Özel Sözcüsü Aleksandır Lavrentiev, Türkiye adına Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, İran adına İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Ansari ve Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Suriyenin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi ve Ürdünden gözlemciler katılım gösterdi. Görüşmelerin ilk gününde taraflar 31 Temmuzda gerçekleştirilen geniş katılımlı toplantının ana başlıkları üzerinde çalıştı. İlk gün görüşmelerinde tarafların ılımlı halleri dikkat çekti.

Amerika toplantılara katılmadı
Tarihi Soçi zirvesi için Rusya, Türkiye ve İranın katılım gösterdiği toplantıya ABD davet edildi. Fakat yapılan davet ABD tarafından kabul görmedi. Bunun üzerine ikinci gün toplantılarının sabahında Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zakharova Moskovadan açıklama yaparak ABDye tepki gösterdi. Zakharova, basın toplantısında görüşmelerin başarıyla geçtiğini aktararak, ABDnin toplantılara katılım göstermemesinden dolayı ABD tarafında pişmanlığın olduğunu iddia etti.

Şam yönetimi uzlaşmaya açık davrandı
Görüşmelerde tavrı merak edilen Şam yönetiminin uzlaşmaya açık tavrı nedeniyle görüşmelerin genelinden uzlaşı çıktı. Toplantıları Soçide takip eden Suriyenin Rusya Büyükelçisi Riyad Haddad, Suriye tarafının görüşmelerde diyaloğa açık davrandığını söyleyerek, “Bazı konularda anlaşmazlıklar vardı. Fakat birçok Suriye yönetimi uzlaşıya açık davrandı ve anlaşmalar sağlandı” ifadelerini kullandı.

Türk diplomatlar muhaliflerle görüştü
Toplantıda Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Suriyeli muhaliflerle özel bir toplantı yaptı. Yaklaşık 1 saat süren toplantıda muhaliflerin Suriyede ki durumu ve Suriyenin geleceği konusunda muhaliflerin politik tavrının değerlendirildiği öğrenildi. Toplantının ardından basına bilgi verilmedi. Görüşmenin ardından Türk diplomatlar Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal önderliğinde Suriyeli muhaliflerle yaklaşık 2 saat süren görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin detayları hakkında basına bilgi verilmezken, Rus basınına göre Türkiyenin muhaliflerle görüşmelerde ortak yol haritaları belirlediği iddia edildi.

Ana konular mültecilerin dönüşü ve yeni Suriye Anayasası oldu
İkinci gün toplantılarının ana başlıkları ise Suriyeli mültecilerin geri dönüşü ve yeni Suriye Anayasası oldu. Özellikle Lübnan, Ürdün ve Türkiyede yaşayan savaş mağdurlarının Suriyeye geri dönmesi konusunda ‘isteğe göre geri dönme konusunda temsilciler ortak fikre vardı. Taraflar Suriyede oluşturulacak güvenli bölgeler ve son günlerde yaşanan İdlib sorununu da konuştu. İdlibde şiddetin sona ermesi için yapılan barış ve ateşkes görüşmeleri değerlendirildi. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura yeni Suriye anayasasının oluşturulması konusunda tarafların anlaştığını duyurdu. Basın toplantısı gerçekleştiren Mistura, Eylül ayında Cenevrede BM temsilcileri, Rusya, Suriye Hükümeti, Suriyeli muhaliflerin temsilcileri, Türkiye ve iran temsilcilerinin de bir araya gelerek Anayasa komisyonu oluşturabileceğini duyurdu. Mustari, yeni Anayasa komisyon taslağında toplam 150 kişilik bir komisyonun olacağını, 100 temsilcinin Şam yönetimi ve Suriyeli muhaliflerin temsilcilerinden oluşacağını, diğer 50 kişinin ise BM temsilcileri ve garantör ülke temsilcilerinin olacağını söyledi.

Sonuç taslak metni yayınlandı
Toplantının ikinci gün sonunda ise görüşmelerin taslak metni yayınlandı. Yayınlanan taslak metne göre Suriye görüşmelerinin Soçi ayağının başarıyla sonuçlandığı, bazı konularda anlaşmazlık durumları olduğu ama bu konularda anlaşmaların sağlanması için görüşmelerin süreceği duyuruldu. Ayrıca taslak metinde tarafların yeni anayasa ve mültecilerin ülkelerine geri dönüşü gibi ana başlıkların yanı sıra birçok alt başlıkta da uzlaşıya vardığı belirtildi. Görüşmelerin başarıyla sonuçlandığı belirtilen taslakta, bir sonraki toplantının önümüzdeki Kasım ayında gerçekleşebileceği üzerinde anlaşmaya varıldığı vurgulandı.